“Woorden schieten me tekort”, aldus kunstenaar Peter de Cupere na zijn wandeling door de Mechelse Heide. Bij het omschrijven van zijn ‘geurtocht’ passeren lofwoorden als: machtig, puur, warm, herladen en romantisch vlot de revue. Waarom een geurtocht hoor ik je denken? Peter is al meer dan 20 jaar beeldend kunstenaar en parfumeur. Hij gebruikt geur als zijn medium voor installaties, concepten en uitvindingen. In de woorden van Peter: "Ik schilder met geuren.”
“Een uurtje wandelen en ruiken hier en ik zit weer boordevol energie.” Het is Peters eerste keer tussen de heidebloemen. Ondanks dat hij internationaal gelauwerd en geprezen is, laat de Cupere zich nog altijd in kinderlijke verwondering vallen bij de kennismaking met nieuwe plekken en meer specifiek, met nieuwe geurcomposities. “Dat dit maar een half uur rijden is van Hasselt, waanzinnig. Je bent plots op vakantie, in een oase van unieke geuren.”
“Je wordt verrast door tal van nieuwe geuren en composities. Niet alleen de geur van de heidebloem, wat uiteraard de rode draad is doorheen de wandeling, maar ook de varens, beuken, eiken tot zelfs het water van de Maas dragen bij aan het algemene parfum van de heide.” Peter omschrijft zijn tocht door de heide als een parfum. Een samenstelling van top-, hart- en basisnoten. “Iedere bloem, plant en boom heeft zijn eigen set van geurmoleculen die samen een compositie vormen. Ervaar ze tegelijk en ze vormen ‘het parfum’. Zoals een parfum evolueert de geur naarmate je verder wandelt. Topnoten zijn de heel frisse, vluchtige bloemige geuren. Hartnoten zijn meer het kruidige en de basisnoten zijn de houterige, aardse geuren die je ontvangt van de bomen en hun schors.”
Peters kennismaking met de Mechelse Heide is niet puur voor eigen genot, hij is ook op een missie.
In opdracht van Maasmechelen start Peter met het samenstellen van ‘het heideparfum’: een uitnodiging voor en ode aan de heide. Hoe het precies zal ruiken? Daar is Peter nog niet helemaal uit. “Het parfum zal niet puur de heidebloem dragen. Ik wil er het verhaal insteken van de wandeling die je doormaakt. Tijdens mijn wandeling viel ik van de ene compositie in de andere. Het evolueerde. De heidebloemen gaven me een heel blij en warm gevoel en de varens, het water, het bos en de schaduwplekken brachten dan weer frisse noten met zich mee. Ik merkte dat ik tot rust kwam tijdens de wandeling. Je begint plots trager te wandelen. Puur herbronnen en een gevoel van innerlijke rust. Ik kwam terug en dacht: dit wil ik elke dag ruiken.”
Het in jezelf keren bij zekere geuren is iets wat we allemaal wel herkennen. Waar komt dit vandaan? “Dat heet het Proust-effect. Ons reukorgaan is zeer nauw verbonden met het limbisch systeem in onze hersenen. Als geen ander zintuig opent de reuk deuren naar momenten, herinneringen, een gevoel. Ze werken samen. Het is die nostalgie die ons zo weet te pakken. Daarom wil ik bij het ontwikkelen van het heideparfum ook de Maasmechelaars betrekken. Zij weten beter dan wie ook wat deze plek in je teweegbrengt.”
Je neus gebruiken is duidelijk een echte verrijking van je natuurbeleving. Hoe kunnen we onze neus trainen om meer geuren te herkennen, onze beleving te vergroten?
“Simpel: écht je neus gebruiken. Durven dicht bij de dingen te komen en er je neus in te steken. We zijn geëvolueerd om hoog en veraf te blijven, maar durf terug dichter bij de aarde te komen. En steek je neus niet alleen in kleurrijke bloemen, maar hou haar ook tegen boomstammen, wortels, grond en water. Hoe meer je aan de dingen ruikt, hoe beter je ze herkent. Dan begint het leuk te worden.”